Từ 01/01/2026, mức giảm trừ gia cảnh được điều chỉnh ảnh hưởng trực tiếp đến cách tính thuế TNCN của người lao động. Bài viết này giải thích căn cứ pháp lý, công thức tính (từng bước), bảng thuế áp dụng hiện hành, và đưa ra hai ví dụ minh họa rõ ràng (số liệu, phép tính từng chữ số) để bạn nắm chính xác cách tính thuế phải nộp hàng tháng. Cuối bài có ghi chú thực tế và lời nhắc hữu ích cho doanh nghiệp/cá nhân.
Cách tính thuế TNCN 2026 theo mức giảm trừ gia cảnh mới kèm ví dụ chi tiết được thực hiện như thế nào? Hướng dẫn tính thuế thu nhập cá nhân 2026 ra sao?
Căn cứ Điều 7 Thông tư 111/2013/TT-BTC (được sửa đổi bởi khoản 6 Điều 25 Thông tư 92/2015/TT-BTC), cách tính thuế TNCN năm 2026 theo mức giảm trừ gia cảnh mới được áp dụng theo công thức sau:
Thuế TNCN phải nộp = Thu nhập tính thuế × Thuế suất
Trong đó:
Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế – Các khoản giảm trừ, bao gồm:
-
Giảm trừ gia cảnh (cho bản thân và người phụ thuộc);
-
Các khoản bảo hiểm bắt buộc, đóng quỹ hưu trí tự nguyện;
-
Khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học.
Theo Nghị quyết 110/2025/UBTVQH15, mức giảm trừ gia cảnh từ năm 2026 được điều chỉnh tăng, cụ thể:
Giảm trừ cho người nộp thuế: 15,5 triệu đồng/tháng (tương đương 186 triệu đồng/năm).
Giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc: 6,2 triệu đồng/tháng.
Thuế suất áp dụng
Thuế thu nhập cá nhân đối với tiền lương, tiền công và thu nhập từ kinh doanh tiếp tục áp dụng biểu thuế lũy tiến từng phần theo Điều 22 Luật Thuế TNCN 2007.
| Bậc thuế | Phần thu nhập tính thuế/năm (triệu đồng) | Phần thu nhập tính thuế/tháng (triệu đồng) | Thuế suất (%) |
| 1 | Đến 60 | Đến 5 | 5 |
| 2 | Trên 60 đến 120 | Trên 5 đến 10 | 10 |
| 3 | Trên 120 đến 216 | Trên 10 đến 18 | 15 |
| 4 | Trên 216 đến 384 | Trên 18 đến 32 | 20 |
| 5 | Trên 384 đến 624 | Trên 32 đến 52 | 25 |
| 6 | Trên 624 đến 960 | Trên 52 đến 80 | 30 |
| 7 | Trên 960 | Trên 80 | 35 |
Người nộp thuế cũng có thể sử dụng phương pháp tính rút gọn theo Phụ lục 01/PL-TNCN của Thông tư 111/2013/TT-BTC để thuận tiện trong tính toán.
Ví dụ cách tính thuế TNCN 2026 theo mức giảm trừ gia cảnh mới
Giả sử:
Bà C có thu nhập từ tiền lương hằng tháng là 40 triệu đồng. Các khoản bảo hiểm phải đóng: 7% BHXH + 1,5% BHYT. Bà C nuôi 02 con dưới 18 tuổi. Không có khoản từ thiện, nhân đạo hoặc khuyến học.
Bước 1: Xác định thu nhập chịu thuế
Thu nhập chịu thuế: 40 triệu đồng.
Bước 2: Tính các khoản giảm trừ
-
Giảm trừ bản thân: 15,5 triệu đồng
-
Giảm trừ 2 người phụ thuộc:
6,2 triệu đồng × 2 = 12,4 triệu đồng -
Giảm trừ bảo hiểm:
40 triệu × (7% + 1,5%) = 3,4 triệu đồng
Tổng các khoản giảm trừ:
15,5 + 12,4 + 3,4 = 31,3 triệu đồng
Bước 3: Xác định thu nhập tính thuế
40 triệu – 31,3 triệu = 8,7 triệu đồng
Bước 4: Tính thuế TNCN phải nộp
Cách 1: Theo biểu thuế lũy tiến từng phần
-
Bậc 1: Thu nhập tính thuế đến 5 triệu, thuế suất 5%
→ 5 × 5% = 0,25 triệu đồng -
Bậc 2: Thu nhập tính thuế trên 5 đến 10 triệu, thuế suất 10%
→ (8,7 – 5) × 10% = 0,37 triệu đồng
Tổng thuế phải nộp:
0,25 + 0,37 = 0,62 triệu đồng
Cách 2: Theo phương pháp rút gọn
Thu nhập tính thuế 8,7 triệu thuộc bậc 2, áp dụng công thức:
8,7 × 10% – 0,25 triệu đồng = 0,62 triệu đồng
Kết quả của hai cách đều cho thấy Bà C phải nộp 0,62 triệu đồng thuế TNCN/tháng.
Có thể bạn quan tâm:
>> Tổng hợp chính sách mới về thuế, kế toán có hiệu lực từ 01/01/2026
>> Hướng dẫn chi tiết cách tra cứu mã số thuế cá nhân bằng VNeID mới nhất
>> Cập nhật mức lương tối thiểu vùng áp dụng từ 01/01/2026 (Nghị định 293/2025/NĐ-CP)
Hướng dẫn hoàn thuế TNCN tự động 2025 đối với cá nhân, người lao động
Hướng dẫn hoàn thuế TNCN tự động 2025 đối với cá nhân, người lao động được quy định tại Mục II Công văn 1586/CBA-NVDTPC năm 2025. Nội dung hướng dẫn cụ thể như sau:
1. Rà soát và cập nhật thông tin định danh để hoàn thuế TNCN tự động
Cá nhân cần kiểm tra và cập nhật đầy đủ thông tin định danh (họ tên, ngày sinh, số CCCD/CMND) cũng như thông tin người phụ thuộc sao cho trùng khớp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Việc này nhằm đảm bảo cá nhân có thể sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế kể từ ngày 01/07/2025.
Trường hợp cá nhân đã có mã số thuế trước thời điểm trên nhưng thông tin thuế không khớp với dữ liệu dân cư, người nộp thuế phải thực hiện thủ tục thay đổi thông tin đăng ký thuế theo Thông tư 86/2024/TT-BTC để được đồng bộ trước khi áp dụng số định danh cá nhân.
2. Sử dụng ứng dụng eTax Mobile để thực hiện hoàn thuế TNCN tự động
Cơ quan thuế khuyến khích cá nhân tải ứng dụng eTax Mobile trên điện thoại (App Store hoặc CH Play). Ứng dụng hỗ trợ người lao động thao tác nhanh chóng mà không cần nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan thuế hay gửi tờ khai qua bưu điện.
Khi đăng nhập ứng dụng bằng tài khoản VNeID mức II hoặc số định danh cá nhân đã khớp dữ liệu, cá nhân có thể truy cập các chức năng như:
-
“Tra cứu thông tin quyết toán”
-
“Tờ khai quyết toán thuế TNCN gợi ý”
Hệ thống sẽ tự động điền trước một số chỉ tiêu dựa trên dữ liệu của đơn vị trả thu nhập và thông tin thuế đã lưu.
Nếu thông tin trên tờ khai phù hợp, cá nhân chỉ cần xác nhận và nộp hồ sơ. Trường hợp có sai lệch, người nộp thuế có thể chỉnh sửa hoặc bổ sung lý do trước khi hoàn tất quyết toán.
3. Hoàn thuế TNCN tự động qua trang web thuế điện tử
Khi truy cập đường dẫn cổng thông tin cá nhân của cơ quan thuế, người nộp thuế đăng nhập bằng tài khoản thuế điện tử hoặc tài khoản VNeID.
Sau khi đăng nhập, cá nhân được khuyến nghị:
-
Chọn tab “Quyết toán thuế”,
-
Sau đó truy cập “Hỗ trợ Quyết toán thuế TNCN”
Hệ thống sẽ tạo tờ khai 02/QTT-TNCN dạng gợi ý, hỗ trợ xử lý hoàn thuế TNCN tự động tương tự như thao tác trên eTax Mobile.
4. Nộp quyết toán đầy đủ để được xử lý hoàn thuế TNCN
Cơ quan thuế khuyến khích cá nhân nộp quyết toán hằng năm nhằm xác định nghĩa vụ thuế kịp thời. Nếu có số thuế TNCN nộp thừa, người lao động có thể đề nghị hoàn hoặc chuyển sang kỳ tính thuế kế tiếp.
5. Kiểm tra thông tin tài khoản ngân hàng dùng để nhận tiền hoàn
Cá nhân cần bảo đảm tài khoản ngân hàng đã được định danh chính chủ và trùng khớp với thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Kho bạc Nhà nước có thể từ chối lệnh hoàn nếu:
-
Tài khoản ngân hàng không tồn tại
-
Sử dụng tài khoản đứng tên người khác
-
Tài khoản chưa định danh đúng chuẩn
Do đó, để hoàn thuế TNCN tự động diễn ra nhanh chóng, cá nhân phải chuẩn hóa dữ liệu tài khoản nhận tiền hoàn.
6. Chuẩn bị chứng từ đầy đủ trước khi đề nghị hoàn thuế TNCN
Người lao động cần tổng hợp chứng từ khấu trừ thuế TNCN theo đúng quy định trước khi nộp tờ khai quyết toán có đề nghị hoàn. Việc này giúp hệ thống của cơ quan thuế xử lý hồ sơ nhanh – chính xác – đúng quy định.
7. Lưu ý đối với cá nhân không ủy quyền quyết toán
Nếu cá nhân không ủy quyền cho tổ chức trả thu nhập quyết toán thay và có phát sinh số thuế phải nộp (trừ trường hợp số thuế phải nộp ≤ 50.000 đồng được miễn), người nộp thuế cần thực hiện quyết toán đúng thời hạn theo Luật Quản lý thuế 2019 để:
-
Tránh bị xử phạt chậm nộp hồ sơ
-
Tránh tính tiền chậm nộp.
Các khoản thu nhập được miễn thuế TNCN từ ngày 01/10/2025 theo quy định mới
Các thu nhập được miễn thuế TNCN áp dụng từ ngày 01/10/2025 được xác định dựa trên Điều 4 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, đã được sửa đổi bởi Luật sửa đổi 2012, khoản 3 Điều 49 Luật Công nghiệp công nghệ số 2025 và khoản 3 Điều 71 Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo 2025. Các nhóm thu nhập miễn thuế gồm:
(1) Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản giữa các đối tượng có quan hệ gia đình trực hệ hoặc hôn nhân như: vợ chồng; cha mẹ – con; cha mẹ nuôi – con nuôi; bố mẹ chồng – con dâu; bố mẹ vợ – con rể; ông bà – cháu nội, ngoại; anh chị em ruột.
(2) Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, đất ở và tài sản gắn liền với đất ở trong trường hợp cá nhân chỉ sở hữu duy nhất một nhà, đất ở.
(3) Thu nhập từ giá trị quyền sử dụng đất khi cá nhân được Nhà nước giao đất.
(4) Thu nhập từ nhận quà tặng, thừa kế là bất động sản giữa các đối tượng có quan hệ gia đình nêu tại mục (1).
(5) Thu nhập của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng – đánh bắt thủy sản mà sản phẩm chưa qua chế biến thành sản phẩm khác hoặc chỉ sơ chế theo thông lệ.
(6) Thu nhập từ chuyển đổi đất nông nghiệp được Nhà nước giao để sản xuất.
(7) Thu nhập từ lãi tiền gửi, lãi hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.
(8) Thu nhập từ kiều hối.
(9) Khoản tiền lương làm đêm, làm thêm giờ được trả cao hơn so với mức lương làm việc ban ngày, làm trong giờ theo quy định.
(10) Lương hưu do BHXH chi trả hoặc lương hưu từ quỹ hưu trí tự nguyện.
(11) Thu nhập từ học bổng, gồm học bổng từ ngân sách nhà nước hoặc từ tổ chức trong/ngoài nước theo chương trình khuyến học.
(12) Thu nhập từ bồi thường bảo hiểm nhân thọ – phi nhân thọ, bồi thường tai nạn lao động, bồi thường Nhà nước và các khoản bồi thường hợp pháp khác.
(13) Khoản thu nhập từ quỹ từ thiện được cơ quan có thẩm quyền cho phép thành lập, hoạt động phi lợi nhuận.
(14) Thu nhập từ viện trợ nước ngoài phục vụ mục đích nhân đạo, từ thiện đã được cơ quan nhà nước phê duyệt.
(15) Thu nhập tiền lương, tiền công của thuyền viên Việt Nam làm việc tại hãng tàu nước ngoài hoặc hãng tàu Việt Nam vận tải quốc tế.
(16) Thu nhập của chủ tàu, người có quyền sử dụng tàu và người lao động trên tàu từ hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp phục vụ khai thác – đánh bắt thủy sản xa bờ.
Các khoản thu nhập được miễn thuế TNCN bổ sung từ 01/10/2025 theo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo 2025
Theo khoản 3 Điều 71, bổ sung ba nhóm thu nhập được miễn thuế TNCN mới:
(17) Thu nhập từ tiền lương, tiền công khi thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
(18) Thu nhập từ quyền tác giả của nhiệm vụ khoa học – công nghệ khi kết quả được thương mại hóa theo pháp luật sở hữu trí tuệ và đổi mới sáng tạo.
(19) Thu nhập của nhà đầu tư cá nhân, chuyên gia, sáng lập viên doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, hoặc cá nhân góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm.
Các khoản thu nhập được miễn thuế TNCN bổ sung từ 01/01/2026 theo Luật Công nghiệp công nghệ số 2025
Khoản 3 Điều 49 quy định thêm nhóm thu nhập miễn thuế trong 05 năm cho nhân lực công nghiệp công nghệ số chất lượng cao, bao gồm:
(20) Thu nhập từ tiền lương, tiền công phát sinh từ:
-
Dự án công nghiệp công nghệ số tại khu công nghệ số tập trung.
-
Dự án R&D và sản xuất sản phẩm công nghệ số trọng điểm, chip bán dẫn, hệ thống AI.
-
Hoạt động đào tạo nhân lực công nghiệp công nghệ số.
Tóm lại, cách tính thuế TNCN từ năm 2026 thay đổi chủ yếu ở mức giảm trừ gia cảnh (bản thân 15,5 triệu/tháng; người phụ thuộc 6,2 triệu/tháng). Để tính thuế TNCN chính xác hàng tháng, bạn cần trừ trước khoản đóng BH (10,5%), trừ giảm trừ gia cảnh theo quy định mới, rồi áp dụng biểu thuế lũy tiến từng phần để ra số thuế phải nộp. Luôn kiểm tra cập nhật từ cơ quan thuế và chính sách BH để tránh sai lệch khi kê khai hoặc quyết toán.
Và nếu bạn muốn gửi/tự động ký file tờ khai thuế/quyết toán, chữ ký số tiện lợi, an toàn hãy cân nhắc dùng chữ ký số FastCA để nộp hồ sơ điện tử nhanh chóng và hợp chuẩn. Inbox ngay cho FastCA qua Zalo OA hoặc Fanpage để được tư vấn gói dịch vụ phù hợp nhé!
