Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo Thông tư hướng dẫn chế độ kế toán cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, thay thế Thông tư 88/2021/TT-BTC. Dự thảo quy định rõ mẫu sổ, chứng từ, ngưỡng áp dụng theo doanh thu và phương thức ghi chép phù hợp từng nhóm hộ – bước chuẩn hóa quan trọng trong lộ trình quản lý thuế, trong đó có nội dung liên quan đến việc chuyển thuế khoán sang kê khai.
Toàn văn dự thảo Thông tư hướng dẫn chế độ kế toán cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh từ 01/01/2026 ra sao?
Bộ Tài chính hiện đang lấy ý kiến cho Dự thảo Thông tư hướng dẫn chế độ kế toán áp dụng đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, dự kiến sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026.
Dự thảo Thông tư hướng dẫn chế độ kế toán được cấu trúc gồm 03 chương với tổng cộng 11 điều, quy định cụ thể về nguyên tắc tổ chức kế toán, phương pháp ghi sổ, mẫu sổ áp dụng theo từng mức doanh thu và loại hình kinh doanh.
>> Tải về toàn văn Dự thảo Thông tư hướng dẫn chế độ kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh
Chương I – Quy định chung
-
Điều 1: Xác định phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Thông tư, bao gồm toàn bộ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật về kế toán.
-
Điều 2: Hướng dẫn về việc tổ chức công tác kế toán, trách nhiệm ghi chép, phản ánh doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh.
-
Điều 3: Quy định cụ thể về việc lưu trữ tài liệu kế toán, thời hạn và hình thức lưu trữ (bản giấy hoặc điện tử).
Chương II – Quy định cụ thể
Mục 1. Kế toán đối với hộ, cá nhân có doanh thu hằng năm từ 200 triệu đồng trở xuống
-
Điều 4: Hộ kinh doanh trong nhóm doanh thu này được áp dụng chế độ kế toán đơn giản, sử dụng một loại sổ kế toán để ghi chép doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ theo mẫu do Bộ Tài chính ban hành.
Mục 2. Kế toán đối với hộ, cá nhân có doanh thu trên 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng
-
Điều 5: Áp dụng cho hộ, cá nhân nộp thuế GTGT và thuế TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu, có hướng dẫn cụ thể về sổ sách, cách ghi chép và đối chiếu chứng từ.
-
Điều 6: Quy định đối với hộ, cá nhân nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, đồng thời nộp thuế TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu, có hướng dẫn riêng về việc ghi nhận và lưu trữ chứng từ kế toán.
Mục 3. Kế toán đối với hộ, cá nhân có doanh thu hằng năm trên 3 tỷ đồng
-
Điều 7: Hộ, cá nhân nộp thuế GTGT và TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu sẽ áp dụng sổ kế toán chi tiết hơn, phản ánh đầy đủ doanh thu và chi phí.
-
Điều 8: Hộ, cá nhân nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ và TNCN trên thu nhập tính thuế sẽ thực hiện chế độ kế toán tương tự doanh nghiệp siêu nhỏ, có hệ thống sổ và báo cáo chi tiết hơn.
Mục 4. Kế toán đối với hộ, cá nhân có hoạt động cho thuê tài sản hoặc kinh doanh thương mại điện tử
-
Điều 9: Trường hợp hộ, cá nhân có hoạt động cho thuê tài sản hoặc thương mại điện tử, nộp thuế GTGT theo tỷ lệ % trên doanh thu và xác định thuế TNCN bằng cách nhân thuế suất với doanh thu, thì được áp dụng mẫu sổ kế toán tương tự Điều 5 của dự thảo Thông tư.
Mục 5. Kế toán đối với hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện chịu các loại thuế đặc thù khác
-
Điều 10: Quy định cho các hộ, cá nhân hoạt động thuộc diện chịu các loại thuế đặc thù như: thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế tài nguyên, thuế bảo vệ môi trường hoặc thuế sử dụng đất.
Các trường hợp này sẽ sử dụng thêm Sổ theo dõi nghĩa vụ thuế đặc thù khác với ngân sách nhà nước, nhằm phản ánh đầy đủ nghĩa vụ thuế phát sinh.
Chương III – Tổ chức thực hiện
-
Điều 11: Quy định về hiệu lực thi hành và việc tổ chức triển khai, hướng dẫn, kiểm tra thực hiện Thông tư sau khi được ban hành chính thức.
Có thể bạn quan tâm:
>> 8 bước chi tiết: chuyển thuế khoán sang kê khai thuế cho hộ kinh doanh mới nhất 2025
Dự thảo đề xuất quy định về tổ chức công tác kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh ra sao?
Theo Điều 2 của Dự thảo Thông tư hướng dẫn kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, Bộ Tài chính đã nêu rõ quy định về tổ chức công tác kế toán, cụ thể như sau:
Người đại diện hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh được quyền tự thực hiện việc ghi chép, lập sổ kế toán theo đúng hướng dẫn của Thông tư, hoặc có thể bố trí người đảm nhiệm công tác kế toán cho cơ sở của mình.
Trường hợp hộ kinh doanh không có khả năng hoặc không muốn tự thực hiện, có thể thuê dịch vụ kế toán để hỗ trợ việc lập, ghi và lưu trữ sổ sách kế toán đúng quy định.
Đáng chú ý, Dự thảo cũng cho phép người đại diện bố trí thành viên trong gia đình như: cha, mẹ, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, anh, chị, em ruột đảm nhiệm vị trí kế toán cho hộ hoặc cá nhân kinh doanh. Ngoài ra, những người đang phụ trách các vị trí quản lý, điều hành, thủ kho, thủ quỹ hoặc người được giao nhiệm vụ thường xuyên mua – bán tài sản cũng có thể kiêm nhiệm vai trò kế toán, nếu được chủ hộ phân công.
Quy định này nhằm tạo sự linh hoạt và phù hợp với thực tế hoạt động của hộ kinh doanh, đồng thời vẫn đảm bảo tính minh bạch, thống nhất trong công tác ghi chép kế toán theo chuẩn mực mới.
Lập, ký và kiểm soát chứng từ kế toán từ ngày 01/01/2026 thế nào?
Căn cứ Điều 10 Thông tư 99/2025/TT-BTC của Bộ Tài chính, kể từ ngày 01/01/2026, việc lập, ký và kiểm soát chứng từ kế toán sẽ được thực hiện theo các nguyên tắc cụ thể như sau:
-
Mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp đều phải có chứng từ kế toán kèm theo. Mỗi nghiệp vụ chỉ được lập chứng từ kế toán một lần duy nhất, đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong ghi chép kế toán.
-
Việc lập và ký chứng từ kế toán phải tuân thủ đầy đủ quy định của Luật Kế toán, các văn bản hướng dẫn thi hành và nội dung quy định tại Thông tư này, cũng như các văn bản sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế có liên quan.
-
Doanh nghiệp phải phân cấp thẩm quyền ký chứng từ kế toán một cách rõ ràng, phù hợp với quy định pháp luật và quy chế quản trị nội bộ. Quy định này nhằm đảm bảo công tác kiểm soát nội bộ chặt chẽ, an toàn tài sản, vốn của doanh nghiệp, đồng thời xác định trách nhiệm cụ thể của từng cá nhân có liên quan trong quá trình xử lý nghiệp vụ kế toán.
-
Đáng lưu ý, kế toán trưởng hoặc người được kế toán trưởng ủy quyền không được phép ký “thừa ủy quyền” chức danh của người quản lý, điều hành doanh nghiệp trên chứng từ kế toán, trừ khi pháp luật có quy định khác.
Như vậy, kể từ năm 2026, quy trình lập và ký chứng từ kế toán sẽ được chuẩn hóa và kiểm soát chặt chẽ hơn, đảm bảo tính hợp pháp, hợp lệ của chứng từ trong công tác kế toán doanh nghiệp.
Dự thảo Thông tư hướng dẫn chế độ kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh – dự kiến có hiệu lực từ 01/01/2026 là bước chuẩn hóa quan trọng: phân nhóm theo doanh thu, quy định mẫu sổ/chứng từ, cho phép lưu trữ điện tử và đồng bộ với quy định quản lý thuế. Đặc biệt, việc bỏ phương pháp thuế khoán và yêu cầu kê khai thuế điện tử đồng nghĩa hộ kinh doanh phải chuyển thuế khoán sang kê khai, chuẩn hóa chứng từ, sử dụng hóa đơn hợp lệ và sẵn sàng kê khai trực tuyến để tránh rủi ro xử lý sau này.
Khi chuyển thuế khoán sang kê khai, hộ/cá nhân cần nộp tờ khai thuế điện tử và ký tờ khai bằng chữ ký số. Nếu bạn chưa có chữ ký số, FastCA đang có chương trình giảm 30% cho khách hàng cấp mới, gia hạn hoặc chuyển từ nhà cung cấp khác giúp hoàn tất kê khai, nộp thuế điện tử đúng quy định một cách nhanh chóng, an toàn. Liên hệ ngay Fanpage hoặc Zalo OA của FatsCA để được tư vấn và hỗ trợ trong 10 phút!
