Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hồ sơ hải quan và hồ sơ thuế. Vậy thực chất, hai loại hồ sơ này có mối quan hệ như thế nào? Và quy trình kiểm tra thuế tại cơ quan thuế diễn ra ra sao? Bài viết này sẽ giúp bạn làm rõ những vấn đề trên.
Hồ sơ hải quan có được coi là hồ sơ thuế không?
Căn cứ theo Điều 3 Luật Quản lý thuế 2019 quy định như sau:
Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
…
- Tờ khai hải quan là văn bản theo mẫu do Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định được sử dụng làm tờ khai thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
- Hồ sơ thuế là hồ sơ đăng ký thuế, khai thuế, hoàn thuế, miễn thuế, giảm thuế, miễn tiền chậm nộp, không tính tiền chậm nộp, gia hạn nộp thuế, nộp dần tiền thuế nợ, không thu thuế; hồ sơ hải quan; hồ sơ khoanh tiền thuế nợ; hồ sơ xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt.
- Khai quyết toán thuế là việc xác định số tiền thuế phải nộp của năm tính thuế hoặc thời gian từ đầu năm tính thuế đến khi chấm dứt hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế hoặc thời gian từ khi phát sinh đến khi chấm dứt hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế theo quy định của pháp luật.
- Năm tính thuế được xác định theo năm dương lịch từ ngày 01 tháng 01 đến ngày 31 tháng 12; trường hợp năm tài chính khác năm dương lịch thì năm tính thuế áp dụng theo năm tài chính.
…
Theo quy định, hồ sơ thuế bao gồm:
– Hồ sơ liên quan đến đăng ký, kê khai, hoàn, miễn, giảm thuế; miễn hoặc không tính tiền chậm nộp, gia hạn thời gian nộp thuế, trả góp số tiền thuế còn nợ, và trường hợp không thu thuế;
– Hồ sơ hải quan;
– Hồ sơ về việc khoanh nợ thuế;
– Hồ sơ xử lý xóa nợ các khoản thuế, tiền phạt, và tiền chậm nộp.
Do đó, hồ sơ hải quan cũng được xác định là một dạng của hồ sơ thuế.
Kiểm tra thuế tại trụ sở cơ quan thuế đối với các hồ sơ thuế được thực hiện như thế nào?
Theo khoản 1 Điều 109 Luật Quản lý thuế năm 2019, việc kiểm tra thuế tại trụ sở cơ quan thuế được thực hiện với các nội dung sau:
– Cơ quan thuế tiến hành kiểm tra dựa trên hồ sơ thuế của người nộp thuế nhằm đánh giá mức độ đầy đủ, chính xác của thông tin và chứng từ, đồng thời kiểm tra việc tuân thủ các quy định pháp luật về thuế của người nộp thuế.
Công chức thuế được phân công nhiệm vụ kiểm tra sẽ dựa trên mức độ rủi ro về thuế của hồ sơ thuế. Việc phân loại mức độ rủi ro này có thể được thực hiện thông qua hệ thống dữ liệu công nghệ thông tin hoặc theo chỉ đạo của thủ trưởng cơ quan thuế. Sau đó, công chức sẽ phân tích hồ sơ để đưa ra đề xuất kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế hoặc xử lý theo quy định tại khoản 2 Điều 109 của Luật Quản lý thuế 2019.
– Việc kiểm tra thuế tại trụ sở cơ quan hải quan được thực hiện để rà soát, đối chiếu và so sánh nội dung hồ sơ thuế với các thông tin, tài liệu liên quan và quy định pháp luật thuế. Đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, trong trường hợp cần thiết, có thể kiểm tra thực tế hàng hóa. Nếu kiểm tra sau thông quan tại trụ sở cơ quan hải quan, thì sẽ áp dụng theo các quy định của pháp luật hải quan.
Cơ quan thuế có ấn định thuế khi người nộp thuế không bổ sung hồ sơ theo yêu cầu?
Ấn định thuế đối với người nộp thuế trong trường hợp vi phạm pháp luật về thuế được quy định tại Điều 50 Luật Quản lý thuế 2019 như sau:
Ấn định thuế đối với người nộp thuế trong trường hợp vi phạm pháp luật về thuế
1. Người nộp thuế bị ấn định thuế khi thuộc một trong các trường hợp vi phạm pháp luật về thuế sau đây:
a) Không đăng ký thuế, không khai thuế, không nộp bổ sung hồ sơ thuế theo yêu cầu của cơ quan thuế hoặc khai thuế không đầy đủ, trung thực, chính xác về căn cứ tính thuế;
b) Không phản ánh hoặc phản ánh không đầy đủ, trung thực, chính xác số liệu trên sổ kế toán để xác định nghĩa vụ thuế;
c) Không xuất trình sổ kế toán, hóa đơn, chứng từ và các tài liệu cần thiết liên quan đến việc xác định số tiền thuế phải nộp trong thời hạn quy định;
d) Không chấp hành quyết định thanh tra thuế, kiểm tra thuế theo quy định;
đ) Mua, bán, trao đổi và hạch toán giá trị hàng hóa, dịch vụ không theo giá trị giao dịch thông thường trên thị trường;
e) Mua, trao đổi hàng hóa sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn mà hàng hóa là có thật theo xác định của cơ quan có thẩm quyền và đã được kê khai doanh thu tính thuế;
…
Do đó, trường hợp người nộp thuế không cung cấp bổ sung hồ sơ thuế theo yêu cầu của cơ quan thuế sẽ dẫn đến việc bị ấn định thuế.
Như vậy, mặc dù có những điểm tương đồng, hồ sơ hải quan và hồ sơ thuế vẫn là hai loại hồ sơ khác nhau, phục vụ cho những mục đích khác nhau. Quy trình kiểm tra thuế tại cơ quan thuế là một quá trình phức tạp, đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật. Việc hiểu rõ về mối quan hệ giữa hồ sơ hải quan và hồ sơ thuế, cũng như quy trình kiểm tra thuế sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra thuận lợi.