Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 99/2025/TT-BTC hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp, chính thức thay thế Thông tư 200/2014. Thông tư có hiệu lực từ 01/01/2026 và áp dụng cho năm tài chính bắt đầu từ hoặc sau ngày này – doanh nghiệp cần cập nhật hệ thống tài khoản, mẫu sổ và báo cáo tài chính theo phụ lục kèm theo.
Toàn văn Thông tư 99/2025/TT-BTC – Có gì thay đổi so với Thông tư 200/2014/TT-BTC về chế độ kế toán doanh nghiệp?
Ngày 27/10/2025, Bộ Tài chính chính thức ban hành Thông tư 99/2025/TT-BTC quy định về chế độ kế toán doanh nghiệp, thay thế các văn bản hướng dẫn trước đây. Theo quy định, Thông tư 99/2025/TT-BTC bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/01/2026 và được áp dụng cho năm tài chính bắt đầu từ hoặc sau ngày 01/01/2026.
Thông tư này đồng thời bãi bỏ và thay thế các văn bản sau của Bộ Tài chính:
-
Thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp (trừ một số trường hợp quy định tại khoản 2 của Điều hiệu lực thi hành);
-
Thông tư 75/2015/TT-BTC ngày 18/5/2015 sửa đổi, bổ sung Điều 128 của Thông tư 200/2014/TT-BTC;
-
Thông tư 53/2016/TT-BTC ngày 21/3/2016 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 200/2014/TT-BTC;
-
Và Thông tư 214/2012/TT-BTC ngày 15/11/2012 hướng dẫn kế toán áp dụng cho đơn vị chủ đầu tư.
Riêng các nội dung liên quan đến kế toán trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước quy định tại các điều, khoản cụ thể của Thông tư 200/2014/TT-BTC (như khoản 3.11, 3.12 Điều 21; khoản 3.3 Điều 35; điểm h, i khoản 3 Điều 38; cùng các điều, khoản khác được liệt kê từ Điều 40 đến Điều 94) vẫn tiếp tục được áp dụng cho đến khi Bộ Tài chính ban hành văn bản thay thế.
Điểm mới của Thông tư 99/2025/TT-BTC về chế độ kế toán doanh nghiệp thay thế Thông tư 200/2014/TT-BTC
Thông tư 99/2025/TT-BTC là văn bản hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp mới, do Bộ Tài chính ban hành, thay thế Thông tư 200/2014/TT-BTC.
Thông tư này quy định chi tiết về chứng từ kế toán, hệ thống tài khoản, sổ kế toán, cách ghi chép sổ sách, lập và trình bày báo cáo tài chính của doanh nghiệp.
Việc xác định nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp vẫn thực hiện theo quy định của pháp luật thuế hiện hành.
Phạm vi áp dụng
Thông tư 99/2025/TT-BTC áp dụng cho:
-
Doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế;
-
Các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài áp dụng chế độ kế toán hoặc văn bản hướng dẫn kế toán riêng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Thay đổi và cập nhật hệ thống phụ lục ban hành kèm theo
Thông tư 99/2025/TT-BTC ban hành kèm theo 4 phụ lục mới, thay thế hoàn toàn các phụ lục trước đây tại Thông tư 200/2014/TT-BTC, bao gồm:
-
Phụ lục 1: Danh mục và biểu mẫu chứng từ kế toán – quy định chi tiết loại chứng từ, biểu mẫu bắt buộc và hướng dẫn lập.
-
Phụ lục 2: Hệ thống tài khoản kế toán doanh nghiệp – được điều chỉnh, cập nhật phù hợp hơn với đặc thù hoạt động và thực tiễn kế toán hiện nay.
-
Phụ lục 3: Sổ kế toán – quy định 42 mẫu sổ thay vì 45 mẫu như Thông tư 200 trước đây, giúp tinh gọn và dễ áp dụng hơn.
-
Phụ lục 4: Biểu mẫu Báo cáo tài chính – cập nhật cấu trúc và chỉ tiêu theo chuẩn mới, phản ánh đúng bản chất nghiệp vụ kinh tế của doanh nghiệp.
Bổ sung quy định về quản trị và kiểm soát nội bộ trong công tác kế toán
Theo Điều 3 Thông tư 99/2025/TT-BTC, Bộ Tài chính bổ sung thêm nội dung quan trọng về quản trị và kiểm soát nội bộ, yêu cầu:
-
Mọi hoạt động kinh tế phát sinh trong doanh nghiệp phải được tạo lập, thực hiện, quản lý và kiểm soát theo đúng quy định pháp luật và các chính sách liên quan.
-
Doanh nghiệp có trách nhiệm xây dựng quy chế quản trị nội bộ hoặc các văn bản tương đương để phân định rõ quyền hạn, nghĩa vụ, trách nhiệm giữa các bộ phận và cá nhân liên quan đến công tác kế toán.
-
Hệ thống kiểm soát nội bộ phải đảm bảo tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật doanh nghiệp và các văn bản có liên quan.
Bổ sung nguyên tắc lập Báo cáo tài chính khi thay đổi đơn vị tiền tệ kế toán
Theo khoản 2 Điều 5 Thông tư 99/2025/TT-BTC, trong trường hợp doanh nghiệp thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán, cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
-
Tại kỳ kế toán đầu tiên sau khi thay đổi, doanh nghiệp phải chuyển đổi số dư trên sổ kế toán và Báo cáo tình hình tài chính sang đơn vị tiền tệ mới, sử dụng tỷ giá mua – bán chuyển khoản trung bình tại ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thường xuyên giao dịch.
-
Khi lập Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, phần thông tin so sánh của kỳ trước phải quy đổi theo tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình của kỳ liền trước.
-
Doanh nghiệp cần trình bày rõ trong Thuyết minh Báo cáo tài chính về lý do thay đổi đơn vị tiền tệ và tác động của sự thay đổi này đến Báo cáo tài chính.
Quy định về Báo cáo tài chính khi doanh nghiệp sử dụng đơn vị tiền tệ khác Đồng Việt Nam
Căn cứ Điều 6 Thông tư 99/2025/TT-BTC, trong trường hợp doanh nghiệp lựa chọn đơn vị tiền tệ kế toán khác Đồng Việt Nam, cần lưu ý:
-
Báo cáo tài chính có giá trị pháp lý để nộp cho cơ quan quản lý tại Việt Nam vẫn phải được trình bày bằng Đồng Việt Nam.
-
Doanh nghiệp có trách nhiệm chuyển đổi Báo cáo tài chính từ đơn vị tiền tệ kế toán sang Đồng Việt Nam, trừ khi pháp luật có quy định khác.
-
Nếu doanh nghiệp thuộc diện bắt buộc kiểm toán, Báo cáo tài chính được kiểm toán cũng phải là báo cáo bằng Đồng Việt Nam.
Hệ thống Báo cáo tài chính của doanh nghiệp theo Thông tư 99/2025/TT-BTC
Theo quy định tại Điều 17 Thông tư 99/2025/TT-BTC, hệ thống Báo cáo tài chính của doanh nghiệp được quy định cụ thể như sau:
>>> Tải về biểu mẫu Báo cáo tài chính: Phụ lục IV kèm theo Thông tư 99/2025/TT-BTC.
Thành phần của hệ thống Báo cáo tài chính
Hệ thống Báo cáo tài chính bao gồm:
-
Báo cáo tình hình tài chính;
-
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh;
-
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ;
-
Bản thuyết minh Báo cáo tài chính.
Báo cáo tài chính năm
-
Đối với doanh nghiệp đáp ứng giả định hoạt động liên tục, bộ Báo cáo tài chính năm gồm:
-
Báo cáo tình hình tài chính (Mẫu số B01-DN);
-
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Mẫu số B02-DN);
-
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số B03-DN);
-
Bản thuyết minh Báo cáo tài chính (Mẫu số B09-DN).
-
-
Đối với doanh nghiệp không đáp ứng giả định hoạt động liên tục, bộ Báo cáo tài chính năm gồm:
-
Báo cáo tình hình tài chính (Mẫu số B01-DNKLT);
-
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Mẫu số B02-DNKLT);
-
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số B03-DNKLT);
-
Bản thuyết minh Báo cáo tài chính (Mẫu số B09-DNKLT).
-
Báo cáo tài chính giữa niên độ
-
Dạng đầy đủ, bao gồm:
-
Báo cáo tình hình tài chính giữa niên độ (Mẫu số B01a-DN);
-
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giữa niên độ (Mẫu số B02a-DN);
-
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giữa niên độ (Mẫu số B03a-DN);
-
Bản thuyết minh Báo cáo tài chính chọn lọc (Mẫu số B09a-DN).
-
-
Dạng tóm lược, bao gồm:
-
Báo cáo tình hình tài chính giữa niên độ (Mẫu số B016-DN);
-
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giữa niên độ (Mẫu số B026-DN);
-
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giữa niên độ (Mẫu số B036-DN);
-
Bản thuyết minh Báo cáo tài chính chọn lọc (Mẫu số B09a-DN).
-
Biểu mẫu và quy định trình bày
Các biểu mẫu Báo cáo tài chính năm và giữa niên độ (dạng đầy đủ và dạng tóm lược) được hướng dẫn chi tiết tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Thông tư 99/2025/TT-BTC.
Trường hợp một số chỉ tiêu không có số liệu, doanh nghiệp được phép bỏ qua phần trình bày, đồng thời đánh lại số thứ tự các chỉ tiêu theo nguyên tắc liên tục trong từng phần, nhưng không được thay đổi “Mã số” đã quy định trong biểu mẫu.
Việc ban hành Thông tư 99/2025/TT-BTC là bước thay đổi quan trọng trong khung pháp lý kế toán doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần chủ động rà soát hệ thống tài khoản, cập nhật phần mềm kế toán, ban hành quy chế hạch toán và đào tạo nhân sự để đảm bảo chuyển đổi suôn sẻ, tránh sai sót khi lập Báo cáo tài chính và xác định nghĩa vụ thuế.
Để số hóa quy trình chứng từ và báo cáo, bạn có thể cân nhắc dùng chữ ký số FastCA. Hiện FastCA đang có ưu đãi giảm 30% cho khách hàng cấp mới, gia hạn và chuyển từ nhà cung cấp khác. Đăng ký ngay tại đây!
